Lista inicjalizacyjna
W niniejszym artykule omówię listę inicjalizacyjną w języku C++. Jest ona bardzo często używana podczas bardziej rozbudowanych projektów programistycznych. Zastosowanie listy inicjalizacyjnej jest niezbędne podczas używania zaawansowanych mechanizmów programowania obiektowego.
Spis treści
Czym jest lista inicjalizacyjna
Lista inicjalizacyjna jest rozszerzeniem możliwości zwykłego konstruktora. Jej zadaniem jest inicjalizacja składowych nowego obiektu. Ważnym jest fakt, że wykonuje się ona jeszcze zanim obiekt zacznie istnieć.
Na pierwszy rzut oka ciężko znaleźć różnicę pomiędzy konstruktorem a listą inicjalizacyjną. Obydwa mechanizmy są ze sobą bardzo ściśle związane. Sama lista stanowi poszerzenie możliwości konstruktora, a więc nie można zdefiniować listy inicjalizacyjnej nie definiując konstruktora w danej klasie.
Cechą konstruktorów jest to, że wykonują się one w momencie kiedy obiekt klasy już istnieje. Co za tym idzie, konstruktory mogą modyfikować wartości składowych klas jednak w niektórych przypadkach staje się to niemożliwe. Jeżeli składową klasy jest zmienna const wtedy nie będziemy mieli możliwości nadania jej wartości poprzez konstruktor.
Lista inicjalizacyjna znajduje się w definicji konstruktora i poprzedzona jest dwukropkiem. Argumenty w liście inicjalizacyjnej przypisywane są składowym klasy w specyficzny sposób, przeanalizuj poniższy obrazek:
Wartość zmiennej WIEK, która jest argumentem konstruktora przypisywana jest zmiennej wiek, która jest składnikiem klasy. Po przecinku można wypisać kolejne inicjalizowane składowe.
Zwróć uwagę, że w przypadku użycia listy inicjalizacyjnej ciało konstruktora jest puste. Można oczywiście umieścić w nim jakiejś instrukcje. Niektóre składowe mogą być inicjalizowane poprzez konstruktor a inne poprzez listę inicjalizacyjną.
Składowe stałe const
Tak jak było napisane w poprzednim akapicie, w konstruktorze nie można przypisać zmiennej const żadnej wartości, ponieważ podczas wywołania konstruktora obiekt już istnieje. Poniższy przykład nie skompiluje się:
class Osoba {
public:
const int wiek;
const int wzrost;
string imie;
Osoba(int WIEK, int WZROST, string IMIE) {
// błąd kompilacji !!!
this->wiek = WIEK;
this->wzrost = WZROST;
this->imie = IMIE;
}
};
Zamierzony efekt można osiągnąć używając listy inicjalizacyjnej. Składowe wiek oraz wzrost musimy zainicjalizować na liście, jednak wartość składowej imie można przypisać w konstruktorze:
class Osoba {
public:
const int wiek;
const int wzrost;
string imie;
Osoba(int WIEK, int WZROST, string IMIE) : wiek(WIEK), wzrost(WZROST) {
this->imie = IMIE;
}
};
Jeżeli jest taka możliwość, powinno się jednak wszystkie możliwe składowe inicjalizować za pomocą listy inicjalizacyjnej, ponieważ jest to rozwiązanie szybsze i wydajniejsze od użycia konstruktorów.
Wywołanie konstruktorów obiektów składowych
Lista inicjalizacyjna jest jedyną metodą na wywołanie konstruktorów obiektów składowych. Jest to przypadek kiedy nie używamy żadnego dziedziczenia, jedynie jedna klasa jest elementem innej klasy.
#include <iostream>
#include <cstdlib>
using namespace std;
class Silnik {
public:
int moc;
int max_moment_obr;
Silnik(int moc, int moment) {
this->moc = moc;
this->max_moment_obr = moment;
}
};
class Samochod {
public:
Silnik silnik;
string model;
Samochod(string MODEL, int MOC, int MOMENT)
: silnik(MOC, MOMENT), model(MODEL) {
// puste cialo konstruktora
}
void informacje() {
cout << "model: " << model
<< "\nmoc: " << silnik.moc
<< "\nmax moment obrotowy: " << silnik.max_moment_obr << "\n\n";
}
};
int main()
{
Samochod *fiat = new Samochod("Fiat 126p", 23, 3200);
fiat->informacje();
system("pause");
return 0;
}
W momencie kompilacji programu, kompilator szuka konstruktora domyślnego dla klasy Silnik ponieważ jest ona składnikiem klasy Samochod. Ponieważ klasa Silnik nie posiada konstruktora domyślnego kompilacja programu się nie uda.
Nie można zainicjalizować wartości klasy Silnik w konstruktorze klasy Samochod, ponieważ w momencie wywołania konstruktora klasy Samochod składowa Silnik silnik; już istnieje. Trzeba wykorzystać listę inicjalizacyjną i w niej wywołać konstruktor wieloargumentowy.
Lista inicjalizacyjna a tablice
Nie ma możliwości inicjalizacji tablicy za pomocą listy inicjalizacyjnej.
