Właściwości i akcesory get set
Z akcesorów get i set korzysta każdy kto programuje w C#. Stanowią one duże udogodnienie w programowaniu obiektowym. Zapewniają wygodę, bezpieczeństwo i znacząco skracają kod. Akcesory są ściśle związane z właściwościami, dlatego długo zastanawiałem się nad odpowiednim tytułem dla tego artykułu. Są też związane z językiem C# i nie spotkamy ich np. w Javie.
Spis treści
Czym są właściwości
Właściwość to konstrukcja charakterystyczna m.in. dla języka C#. Zapewnia dostęp do pól klasy posługując się przy tym akcesorami get i set. Główną funkcjonalnością właściwości jest możliwość zapisywania i odczytywania prywatnych pól klasy, tak jak by były publiczne.
Kiedy usłyszałem o właściwościach po raz pierwszy, w ogóle ich nie rozumiałem i nie byłem co do nich przekonany. Z biegiem czasu uświadomiłem sobie, że używanie ich w rozbudowanych projektach jest koniecznością, szczególnie jeżeli nad projektem pracuje wiele różnych osób.
Poprawne projektowanie klas
Jednym z podstawowych filarów programowania obiektowego jest hermetyzacja. Mówi ona aby ukrywać składniki klasy, tak aby nie było dostępne z zewnątrz. Nigdy nie wiemy kto będzie pracował na napisanej przez nas klasie. Nie jest dobrym zwyczajem, a wręcz błędem, aby ktoś mógł edytować zmienne naszej klasy z zewnątrz.
Dlatego też wszelkie zmienne dostępne wewnątrz naszej klasy powinny być prywatne. Dostęp do najważniejszych pól, które mogą być dostępne z zewnątrz i świadomie taki dostęp zapewnimy, dostarczamy poprzez napisanie odpowiednich metod:
class Osoba
{
private int _wiek;
public int PobierzWiek()
{
return _wiek;
}
public void UstawWiek(int wiek)
{
_wiek = wiek;
}
}
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
Osoba Karol = new Osoba();
Karol.UstawWiek(21);
System.Console.WriteLine(Karol.PobierzWiek());
System.Console.ReadKey();
}
}
Jak widzisz, trzymamy się zasad poprawnego programowania obiektowego. Przykład jest dość trywialny. Pole wiek jest zmienną prywatną, aby ją zmodyfikować możemy posłużyć się jedynie metodami, które udostępnia klasa. Metody te są nazywane “setterami” i “getterami”.
Prywatna zmienna oraz przypisane do niej metody do odczytu i zapisu dają nam pewność, że inny programista pracujący na naszej klasie, będzie trzymał się naszych założeń. Przykładowo możemy rozbudować metodę aby akceptowalny wiek był z przedziału 1..99:
class Osoba
{
private int _wiek;
public int PobierzWiek()
{
return _wiek;
}
public void UstawWiek(int wiek)
{
if (wiek >= 1 && wiek <=99)
{
_wiek = wiek;
}
}
}
Gdyby _wiek był publiczny, nie posiadalibyśmy żadnej kontroli nad tym jaka będzie jego wartość.
Biedni programiści Javy nie mają konstrukcji nazwanej właściwościami. Oznacza to, że każdą zmienną w klasie muszą obudowywać takimi funkcjami jak w przykładzie wyżej. Oczywiście w rozbudowanych przykładach i dużych klasach setterów i getterów są dziesiątki, co tworzy niepotrzebny bałagan.
Ponieważ język C# był lekko wzorowany na Javie, jego projektanci uznali, że warto wprowadzić do języka konstrukcję, która zapewni bardziej praktyczny dostęp do funkcji setterów i getterów.
Używanie właściwości
Właściwość deklarujemy w sposób podobny do zmiennej, jednak w jej wnętrzu należy obsłużyć akcesory get oraz set. Używając właściwości, nie będziemy musieli sami pisać poszczególnych metod do każdego pola.
Przeróbmy przykład znajdujący się wyżej, tak aby zamiast metod setterów i getterów używał właściwości dostępnych w C#:
class Osoba
{
private int _wiek;
// właściwość
public int Wiek
{
get
{
return _wiek;
}
set
{
_wiek = value;
}
}
}
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
Osoba Karol = new Osoba();
Karol.Wiek = 21;
System.Console.WriteLine(Karol.Wiek);
System.Console.ReadKey();
}
}
Obydwa programy zadziałają tak samo. W pierwszym użyliśmy zwykłych metod a w drugim właściwości.
W kodzie pojawiły się akcesory get oraz set. Pole _wiek nadal jest prywatne, natomiast właściwość Wiek jest publiczna. Zapewnia ona dostęp do prywatnego pola _wiek.
Akcesor get wywoływany jest w chwili gdy chcemy pobrać wartość właściwości.
Akcesor set wywołany jest w chwili nadania wartości właściwości.
Zwróć uwagę na słowo kluczowe value przy akcesorze set. Ma ono szczególną funkcję jedynie wewnątrz ciała właściwości - reprezentuje wartość przypisywaną do właściwości w akcesorze set.
Od tej chwili programista komunikuje się z polami klasy za pomocą publicznych właściwości. Mimo tego kod nadal jest stosunkowo długi. Na szczęście wprowadzona została deklaracja skrócona.
Skrócona deklaracja właściwości
Bardzo przydatne jest używanie skróconej wersji deklaracji właściwości. Pozwala ona zredukować ilość kodu do absolutnego minimum w prostych programach.
Projektanci języka C# zdali sobie sprawę, że w przeważającej większości właściwość nie będzie miała żadnych dodatkowych funkcji, oprócz wyprowadzania/wprowadzania wartości dla pola prywatnego. Z tego powodu została wprowadzona możliwość skróconej deklaracji właściwości.
Znowu przerobię prosty programik znany z poprzednich przykładów:
class Osoba
{
public int Wiek { get; set; }
}
class Program
{
static void Main(string[] args)
{
Osoba Karol = new Osoba();
Karol.Wiek = 21;
System.Console.WriteLine(Karol.Wiek);
System.Console.ReadKey();
}
}
Środowisko automatycznie rozwinie skróconą deklarację właściwości do normalnej postaci podczas kompilacji. Kompilator niejawnie utworzy nawet pole prywatne przypisane do publicznej właściwości. Dowodem tego jest analiza języka CIL po zdebugowaniu aplikacji.
Co sądzisz o tym zapisie? Program działa identycznie tak jak w poprzednich przykładach. Porównując teraz właściwości w języku C# do ich braku w Javie, widać jak bardzo są przydatne i jak bardzo potrafią skrócić kod.
Tworząc klasę Osoba o przykładowych właściwościach Imie, Nazwisko, Wiek w klasie posiadamy 3 linijki kodu. Pisząc tę samą klasę w Javie lub C++ i hermetyzując dane, będziemy mieli około 12 linijek kodu.
Podsumowanie
Zgodnie z informacjami dostępnymi na MSDN, nie powinno się umieszczać zaawansowanych fragmentów kodu we właściwościach. Właściwości powinny w prosty sposób zwracać lub zapisywać wartości określonych pól. Dopuszczalne są jedynie proste operacje w stylu:
get
{
return 2013-wiek;
}
Jeżeli pisałeś wcześniej w innym języku nie zniechęcaj się do funkcjonalności jakie zapewnia C#. Używanie właściwości i akcesorów pozwala znacznie zredukować kod a na dodatek narzuca schemat poprawnego programowania obiektowego.
Dodam na koniec, że niektóre źródła podają nazwę własności zamiast właściwości.
